Dunning-Kruger Effect Nedir?
Merhaba, kendini bir ortamdaki en zeki kişi zanneden dostum, gel tanışalım!
Aslında olay çok basit. ''Ortada bir yangın var, bu yangın suyla sönecek bir yangın değil. Petrol yangını bu, buna köpükle müdahale etmek lazım. Ben olsam n'aparım? 10 milyar dolar şakkadak satarım. Şaşırır millet. Hiç beklemedikleri bir hareket'' Evet abicim, hiç beklemedikleri bir hareket. Milyarlarca insan beklemiyor, ama sen şakkadanak satıyorsun, biz nasıl düşünemedik bunu? Seni merkez bankası başkanı yapsalar var ya, üff...
Çevrenize bir bakın. O kadar çok ki bu ''şakkadanakçı''lar. En çok onlar bilir, senin bi' susman gerekir onlar konuşurken. Zaten başka seçeneğin de kalmaz, çünkü bir ortamda en çok konuşan kişiler onlardır. Televizyon, sosyal medya, YouTube videoları... Her yer en ufak bir bilgisi olmayıp çok keskin fikirleri olan, bunları beyan etmekten çekinmeyen, bilgisinin azlığı kadar çok özgüvenli insanlarla doludur.
Size bir haberim var. Bunun bilimde bir karşılığı var!
Cehalet, bilgiden daha fazla güven doğurur. |
Dunning-Kruger Effect
19 Nisan 1995'te McArthur Wheeler, bir banka soymaya niyetlenir. Hazırlıklarını yapar, maske takmadan, kimliğini gizleme ihtiyacı duymadan, büyük bir özgüvenle bankaya girer ve bankayı soyar. Bankaya girdiğinde güvenlik kameralarına bakıp gülümseyerek selam vermeyi de ihmal etmez. Ertesi gün yakalanır. Tutuklandığında, bunun olmasına şok olmuş bir şekilde söylediği tek bir cümle vardır: ''Ama ben yüzüme limon suyu sürmüştüm!''
Limonun kağıt üzerindeki mürekkebe sürülünce mürekkebi görünmez yaptığı gibi kendi yüzüne sürülünce yüzünü görünmez yapacağından yüzde yüz emin olan ve hala cahilliğini kabul etmeyip yakalanınca şoka giren Arthur abimizin bu tavrı, David Dunning ve Justin Kruger'i, kendilerine psikoloji alanında Nobel kazandıracak olan Dunning-Kruger Effect çalışmasını yapmaya yönlendirdi.
Peki nedir bu Dunning-Kruger Etkisi?
Kaynak: https://www.youtube.com/watch?v=4FGnb2lgPBA&t=101s |
Yeni bir şeyler öğrendikçe kendimize güvenimizin arttığını hepimiz tecrübe etmişizdir. Ancak kaçırdığımız büyük bir şey var.
Yukarıdaki eğriye göre yorumlayacak olursam;
Dikey çizgi özgüveni, yatak çizgi ise bilgiyi temsil ediyor. Burada da görmüş olduğumuz gibi, yeni bir şey öğrenmeye başladığımız ilk anda özgüvenimiz direkt bir şekilde yükselişe geçiyor. Öğrenmeyi tam burada bırakırsak, çok az şey bilip, her şeyi bildiğimizi sanırız. (Tanıdık geldiğine eminim.) Öğrenmeyi burada bırakanlar, yanlış bir bilgelikle hayatlarını devam ettirirler.
Zeki olduğumu biliyorum, çünkü hiçbir şey bilmediğimi biliyorum. |
Ancak öğrenmeye devam etmeyi seçen kişiler için durum biraz daha karmaşıklaşır. Öğrenmeye devam ettiğimizde, aslında ne kadar çok şeyi bilmediğimizi fark ederiz. Hepimiz yaşamışızdır. İnternetten bir şey araştırmak isteriz, bilgiyi aratıp ''ilk sekme''yi okumaya başlarız, oradan yeni bir sekme, oradan yeni bir sekme derken, aslında o şeyle ilgili hiçbir şey bilmediğimizi ya da diğer bir deyişle öğreneceğimiz çok şey olduğunu fark ederiz. İşte tam burada devam etmeyi değil de bırakmayı seçersek, motivasyonumuz düşer. Bilgimiz arttıkça güvenimiz azalır. Ve bilginin derinine inmeden önceki ''ilk sekme''dekinden daha düşük bir motivasyona sahip oluruz. (Yukarıdaki eğride de görüldüğü gibi)
Eğer devam etmeyi seçersek, bir yandan bilgilenirken bir yandan da özgüvenimizi geri kazanırız.
Tek gerçek bilgelik, hiçbir şey bilmediğinizde bilmektir. |
Bilmeyenin bilmediğini de bilmediği durum.
Bir görevde düşük yeteneği ya da yeterliliği olan insanlar, paradoksal olarak kendilerini abartma eğilimindedirler. Bu durum ego ile direkt olarak ilişkilendirilebilecek bir durum değildir. Bu etki onu yaşayan kişiler için garip bir şekilde görünmezdir. Bildiklerini diretmeleri de, cahil cesaretleri de bu yüzdendir.
Coğrafya kaderdir.
Kişinin kendi araç kullanma becerisine ilişkin değerlendirmeleri araştıran bir deneyde, ortalamadan daha iyi araç kullandığını düşünen bireylerin oranı Amerika'da %93, İsveç'te %69, Japonya'da ise %20lerde. Japonların görüşüne göre hiçbir şeyi bilmediğini bilmek için, bir şeyleri biliyor olman gerekir. Türkiye'de ise ''Faruk eczaaaanesiiiiii'' :)
Gerçeği arayan kişileri takip et, onu bulandan kaç. |
Peki bu eğrinin ilk yükseltisinde kalmamak için ne yapılabilir?
1. Cem Yılmaz aslında bu örneğiyle çok güzel bir noktaya değiniyor. Bilmiyorum diyebilmek, toplumumuzda bir eksiklik, bir hataymış gibi algılanıyor. Halbuki asıl hata, kusursuz olduğumuza inanıp her şeyi bildiğimizi iddia etmek. ''Hatalıydım, yanlış söylemişim, bu konu hakkında fikrim yok'' diyebilmeyi öğrenmemiz gerektiğini düşünüyorum.
2. Meraklı olmak. kendini eğitmek, kendini yetersiz olduğu konularda geliştirmek. Ama bunu yaparken ilk öğrendiğimiz bilgiden sonra ''Tamam, ben oldum'' deyip bırakmamak.
3. İki tarafın da görüşlerini yargısız dinlemeyi öğrenmek. Başkalarını aşağılamamak. Kavga etmeden tartışabilmek. İnsanlar karşısındakini dinlerken onun ne söylediğini anlamaktan ziyade ne cevap vereceğini düşünüyor. Olayımız haklı çıkmak değil, anlamak, anlaşılmak, öğrenmek, gelişmek olmalı. Birbirimizi geliştirmeliyiz, birilerine faydalı olabilmeli, birilerinin bize faydalı olmasına izin vermeliyiz.
Öğrenme yolculuğu korkutucu gelebilir. Kısa süre sonra savaşa dönüşür. Ne kadar uzun süre savaşırsak, kazandığımız noktaya gelene dek o kadar güç kazanırız.
Dünyanın en büyük problemi, aptallar ve fanatiklerin kendilerinden çok emin olması, bilgelerin ise fazlasıyla şüphe dolu olmasıdır.
Sevgiler
Herkesin kendisinden bir şeyler bulabileceği bir konuyu ele alıp yine çok güzel kaleminizle ifade etmişsiniz. Bir sonraki konu başlığını heyecanla bekliyorum. Emeğinize sağlık !
YanıtlaSilHer yazdığınız konuyu ilgiyle ve heyecanla okuyorum ,Öznur hocam ,kendimizdende birşeyler bulacağımız enterasan bir konu ,yine harikasınız ,teşekkürler,bizde de sevgiler
YanıtlaSilYine harika kaleminizden dökülen öğretici sözcükler..Çok güzel olmuş hocam devamını bekliyoruz 🖤
YanıtlaSilHiçbir şeyi bilmediğini bilmek için, bir şeyleri biliyor olman gerekir.
YanıtlaSilBu söz günün özeti ve yine bir şey öğrendim, sağolun hocam 🙂
Çok güzel bir yazı 👏
YanıtlaSilYine her zaman ki gibi toplumumuzun zayıf noktalarından birini yakalamışsınız ÖZNUR HOCAM her ortamda karşımıza çıkar.apartman,veli,akraba,arkadaş toplantılarında iş yerinde,camide,okulda,pide kuyruğunda ve her yerde gerçekten güzel bir yazı emeklerinize sağlık. Tebrikler teşekkürler
YanıtlaSilÇok akıcı bir yazı olmuş Öznur hocam. Başarılar...
YanıtlaSil"Ne çok insan, ne az şey bilip, ne büyük iddialarda bulunuyor."
YanıtlaSilThese video games are just as straightforward to play as typical slots and include prizes that may attain values of $300k or more. By joining this casino today, you’ll be able to|be capable of|have the ability to} use Everygame Casino bonus codes to unlock free spins, matched bonuses, and a variety of|quite lots of|a big selection of} other presents. The whole recreation catalog is available to you on mobile by way of the online slots apps, and you 메리트카지노 may also|you can even} place deposits and get in touch with buyer care immediately out of your mobile system. Cozyno casino no deposit bonus codes 2021 as organiser of promotional video games of probability, but also the many announced bets utilized in French Roulette. I don't disagree that informing your individual counsel is sensible, Brubaker stated. But since Harrah’s Philadelphia doesn’t have a lodge, jackpotjoy casino a cashback scheme which might be free of any wagering requirements.
YanıtlaSil